SAĞLIKTA VE HAYATTA ŞİDDETE DAİR BİR FİLM

 

Sağlıkta şiddet  bu ülkede hiç de uzak olmadığımız bir kavram. Aile bireyine iyi bakmadığını düşündüğü doktora şiddet uygulamak bizde sıradan bir olay. Hoş ülkede şiddetin  uğramadığı hehangi bir konu başlığı zaten bulunmuyor.

Yorgos Lanthimos’un “Kutsal Geyiğin Öldürülmesi” filminin ilk katmanında tipik bir sağlık çalışanına şiddet hikayesi okuyabilirsiniz. Babasının ölümünden mesul gördüğü doktorun ailesinden intikam alan evlat figürü fazlasıyla oryantal tınılar taşıyor.

Diğer tarafta mesleki sorumluluk sigortasını yaptırdığından şüphe duymadığımız doktor beyin alkol problemini aşmak için bayağı çaba sarfettiği ve bunu gerçekte  2 (herkese 3 diyorlar) yıl önce başarabildiği anlaşılıyor.

2 kadeh atıp operasyon masasının başına geçen doktorumuz, hastayı masada bırakmakla kalmamış ve bunu da belli ki hastanın aile bireylerinden bir şekilde gizleyememiş.Üstelik merhumun çekici eşinin hal ve tavrına bakınca doktorumuzu kendi bilinçaltı mı hataya zorladı sorusu da akla getiriliyor.

Peki hastanın oğlu Martin ülkemizde olduğu gibi alıp silahı, doktoru ve çok gerekliyse aile bireylerinden birini indirmeye nasıl oluyor da ihtiyaç duymuyor? Belli ki Martin silahsız kansız biçimde doktorun hayatını cehenneme çevirme yeteneğine sahip.  Doktorun aile bireylerini kötürüm ediyor, yemeden içmeden kesiyor , gözlerinden kanlar akıtıyor.

Peki Martin bu gücü nereden alıyor?

Sorunun cevabı filmin girişinde müziğiyle irkildiğimiz Pergolesi’den yada evin ergen kızı Kim'in dilindeki ilahilerden geliyor. Stabat Mater yani Hz. Meryem’in öyküsü gerçekse ve Hz. İsa’nın başına gerçekten bütün  o şeyler gelmişse Martin de intikamını mucizevi yardımla alabilir.

İster Hristiyanlığın kuruluş öykülerine isterseniz filmin adındaki Mitolojiye bakın. Mucizeler olup bitmektedir. O vakit biz neden 21.yüzyılda da mucizelerden yüz çevirelim ki..

Claude  Levi Strasuss’a göre

“insanın sadece araçları, ortamları değişir onun dışında yapısı aynıdır. İhtiyaçları değişmemektedir. Sadece bunları giderme yöntemi değişir.”

Elbette bugün mucizeler o kadar sık olmuyor. Ama mitolojiye inanmıyorsak milyarlarca insanın iman ettiği bir dine de  mi yüz çevireceğiz!

Lanthimos’un Köpekdişi gibi Kutsal Geyik’inde  de elinde bir aile var. Bu defa 2 çocuklu bir aile. Ama 3. Çocuk da hemen kapının dışında bekliyor. Belli ki bizim  reisimiz gibi Yorgos da 3 çocuk diyor. Köpekdişi'nde büyümeleri yasaklanmıştı çocukların. Bu defa büyüme sancısı içindeki çocukların hikayeleri birbirine karışıyor. Bu arada bu sancının asıl büyüğünü Doktorun yaşadığını anlıyoruz. Hangi Baba 9-10 yaşındaki çocuğunun kendisini taciz edişini anlayamayacak kadar çok içer? Yada içmiş numarası yaparak kendi çocuğunu üzer?

Belli ki Dr. Murphy’nin  Babasıyla olanları unutmak için çok ama çok içmesi gerekmiş.

"Kutsal Aile", Baba ve etrafında sıralanan diğerlerinden oluşur. Kutsal Ailede Baba bir yandan aileyi korur ve geçimini sağlar diğer yanda onlar için en acı kaderi çizer.

Hikaye en zayıf halkayı kırarak en adil ve toplumsal açıdan en az zarar veren çözümü bulmuştur. Mitoloji de Dinler de farklı bir yol izlememiş aslında. Yapısalcılığın statükoculuk batağına düşmüş durumdayız.

Bütün dinler erkek egemendir. Hristiyanlık burada çıtayı en yukarı koymaktan kaçınmaz.   Onun gücü maksimumdadır. Ve diğer herkes onun gücünden etkilenerek yollarını bulmaya çalışmaktadır.

Devlet de babadır. Devletlerin de bir babası vardır. O da Amerikadır. Amerika’nın zenginliği filmin odak noktalarından biri. Bu zenginliğe karşı tasvir edilen fakir ev bile dünyanın pek çok ülkesinde hayal kategorisine girer. Amerika Dr.Murphy’nin de ülkesi olarak dünyayı günahlarının kefaretini ödeyenlerle paylaşır. Arada da kendi zarar görmeye devam etse de  Hamburgerini, Patatesini bol ketçapla yemeye devam eder.

Kutsal Geyiğin Öldürülüşü filmini eleştiren bir yazı "peki bütün bunları görmenin bize ne faydası var" diye sormuş?

Bense bütün bunları görmek zorundayız diyorum. İnsanlığın kendi ölümlülüğünün farkında olan tek canlı olarak tragedyalar üretmesine neden şaşıyoruz ki ?