SAĞLIKLI BİR ZİHNİN NİTELİKLERİ(*)/MELİS DUMLU

 Zihnimiz dünyanın ne olduğunu ve bizim ne olduğumuzu anlamamızın tek aracıdır. Dolayısıyla zihnimizin kalitesi hayatımızın kalitesini şekillendirir. Zihnimizin açıklığı ve sakinliği tutumumuza ya da zihin kurgusu dediğimiz şeye bağlıdır. Ve iyi haber şu ki, tıpkı kaslar veya piyano öğrenmek gibi çalıştırılabilirler.

Sağlıklı zihin

Nasıl umut edileceğini 

Olumsuzluğun nasıl aşılacağını  ve ona nasıl dayanılacağını

Nasıl takdir edileceğini

Bilir

 

Zihnimiz yola devam etmek için birkaç gerekçe tespit edebilir ve sonra bunlara tutunabilir ancak elbette her durumda umutsuzluğa, öfkeye ve üzüntüye de yer vardır. Ancak sağlıklı bir zihin, hala iyi ve nazik olana tutunarak olumsuzluğu nasıl defedeceğini bilir. Her durumda sıcak bir banyoyu, bir arkadaşımızla sohbet etmeyi, biraz meyve veya çikolatayı ya da verimli bir günü sabırsızlıkla bekleyebiliyor olmalıyız.

Temelde zihin bir dikkat makinesidir. Şu anda en önemli şeyin ne olduğunu sorgulayıp sadece ona odaklanmak bilinçli seçicilik demektir.

En iyi durumdaki bir zihin aynı anda hem kendine şefkat gösterme hem de bencillikten kurtulma yeteneğine sahiptir. Ve her şeyden önce sağlıklı bir zihin olgun bir zihindir. Olgun dediğimde bu terimi birden fazla bağlamda tam ve eşit yaşama yeteneği olarak kullanıyorum. Ancak bu duygusal olgunluk sadece bizim başımıza gelen bir şey değildir. Sübjektif duygularımız ve bakışımız, başkalarının duygularıyla olan ilişkilerimizi ayırt edebilir. Aralarında seçim yapmanın değil, olgunlaşmayı sağlayan tamamlama, birleştirme veya bütünleştirmenin öncelikli   olduğunu anladığımızda duygusal olgunluğa ulaşabiliriz.

Bizler bu dikkat makinesinin işletmecileriyiz ve enerjimizin duygusal konulardan uzak, çoğunlukla maddi, bilimsel ve teknik konulara yönlendirildiğinin farkındayım. Yaşlı nesiller, gelecek neslin matematikte ne kadar iyi olacağı konusunda endişe duyuyor ancak çok azı nezaket veya ilgi gösterme yetenekleriyle ilgileniyor.

Sevgi bir duygu olduğu kadar bir beceridir ve güven, kırılganlık, cömertlik ve anlayış gerektirir.

Sevmeyi öğrenmek olgunluk gerektirir. Çalışma hayatımıza neyin anlam kattığını düşünmek ve belirlemek için kendimizi ödüllendirmeliyiz. Ancak o zaman içsel önceliklerimiz dünyanın talepleriyle çatıştığında  bir orta yol bulmanın güvenini kazanabiliriz.

Sağlıklı bir zihin her şeyin en iyisi olduğu anlamına gelmez. Duygusal açıdan zeki bir insan, belirli zamanlarda yalnızca birkaç alanda sağlıklı olacağını bilir, ancak bu güzel zamanlara bilinçli olarak dikkat eder ve başkalarının da bunu fark etmesini sağlar.

Eğitime o kadar çok çaba harcıyoruz ki bazen duygusal eğitimin birinin hayatında aynı derecede önemli olduğunu fark etmiyoruz. Duygusal zeka da diğer konular kadar eğitilebilir. Bu bilgeliği şu şekilde kullanabiliriz:

Okuyarak ve aktif olarak gözleyerek; sanat ve edebiyattaki güzelliği ve bilgeliği özümseyerek

Ritüellerin gücünü benimseyerek

Zor görevler için özel ve ekstra çaba göstererek

Kendini tanımayı ödüllendirerek.

Bu sadece bir şeyler bilmekten daha fazlasıdır; tüm yaşam deneyimimizi şekillendiren bir zihniyete sahip olmakla ilgilidir. Zihninizi, her zaman o anda en önemli olanı seçen bir dikkat sihirbazı olarak düşünün. Sağlıklı bir zihin, gerektiğinde bu dikkati nasıl başka yöne çevireceğini bilen bir süper kahraman gibidir.

Duygusal açıdan zeki olmak, belirli zamanlarda birkaç alanda parlayacağınızı bilmek ve bilinçli olarak bu güzel zamanlara odaklanmak anlamına gelir. Sanat ve edebiyata dalarak, hoş alışkanlıklar benimseyerek, işler zorlaştığında çaba göstererek, kendinizi daha iyi tanıyarak duygusal zekanızı tamamen geliştirebilirsiniz. Bunların hepsi sağlıklı, hareketli bir zihne giden yolculuğun bir parçasıdır.

Sanat Tarihçisi Melis Dumlu'nun   yazısının Türkçe çevirisidir. Melis Dumlu Hollanda'da  Groninge'de yaşıyor.