GRACIAS A LA VIDA

 

Hayatınızda hangi günü tekrar tekrar yaşamak isterdiniz?

Bu sorunun sorulduğu Groundhog Day filmini yada Türkçeye konuyu satır satır çeviren adıyla “Bugün Aslında Dündü’yü yazmak için filmi tekrar izlemeye ihtiyaç duymadım.

Filmi çok defa izledim. Ama  bir defa bile izleseniz sizi saran o tuhaf kurgusuyla neredeyse beyninize yerleşir ve artık her sahnesi bıkmadan seyredilecek birer masalsı ayrıntıya dönüşür.

Nasıl ki masalları ezberlemek için çaba göstermezsek bu hikayeyi de ezberlemek için fazla çabaya ihtiyaç duymayız.

Hollywood’un film fabrikasında üretilen milyonlarca içerikten bir tanesinin de bu denli başarılı, unutulmaz ve yer tutucu olmasına şaşmak için sebep yok. Milyonlarca zar atarsınız ve biri de Groundhog Daydir.

Bu hikayeyi tekrar özetlemek hem saygısızlık hem de haksızlık olacaktır. Film seyretmeyle derdi olmayan herkes bu filmi ya seyretmiştir yada seyredecektir . O yüzden hikayeyi anlatarak zaman çalmaya gerek görmüyorum.

Bir günün yada bir anın tekrar yaşanmasına dair temayı başka filmlerde de bulmak olası. Hem bu tür filmlerin hem de genel olarak sinemanın baş yapıtı ise tabii ki bana göre Groundhog Day’dir.

 O zaman film bahane diyerek hayatınızda hangi günü tekrar tekrar yaşamak isterdiniz sorusuna cevap vermeye gayret edelim.

Bir sabah uyandığınızda hangi güne tekrar başlamak isterdiniz?

Pragmatist insanlar hemen yanlış karar verip zarara  uğradıkları güne dönmek isteyecektir. O gün arabayı almasaydım, o hisse senedini seçmeseydim, o seyahata çıkmasaydım, o evi alsaydım, o evi satsaydım vs. Uzar gider.

Ama bütün bunların hiçbirinin Groundhog Day’le ilgisi yoktur. Bir günün tekrar yaşanması size yanlış bir hamlenin tekrar düzeltilmesi için verilmiş bir fırsat değildir. Hatalarımızı düzeltip, zararlarımızı telafi etmenin aynı günü tekrar tekrar yaşamakla hiçbir ilgisi yoktur.  Filmi izleyen herkes için bir günün tekrar yaşanması bir günün sonsuz olasılıklara açık olmasıyla ilgilidir, siyah ve beyaz arasındaki bir seçimle değil. Bir sokakta sola yada sağa dönmenin kararını vermek, değildir karşımızdaki. Karşımızdaki şey bir kuyu, bir  mağara hatta bir  labirent olmalıdır.

Oysa “labirentte bizi kaybolmaktan alıkoyan ip (yani sağlıklı karar verme yetimiz) yani aklımız bir kez kayboldu mu  hiçbir haritanın anlayamadığı kasvetli tüneller pusuda kalır ve orada saklanan şey, kendi yüzümüzü taşıyan, insan formunda bir canavardır. Korktuğumuz şey biziz." Mary Shelley’nin Frankestein’ına selam yollayan Jeanette Winterson’un Frankisstein’den bu alıntı bize labirentte korkusuzca gezmenin ancak Groundhogg gününde mümkün olduğunu söylüyor.

Tüm seçenekleri yüzlerce ve binlerce kez deneyebileceğimiz tek bir günümüzün olması bize bahşedilen en büyük şans olmalı.

Mağaranın en karanlık dehlizlerine girmeli dolaşmalı ve en uç noktasına ulaşmalıyız. Oysa hayatın doğal akışı bize sadece tek bir rota sunar bir başlangıç ve bir sondan ibarettir bu rota. Başı  ve sonu tek ve tayin edilmiş bir seçeneğin sınırlarında dolaşmak zorundayız.

Oysa size öyle bir gün bahşedilmeli ki her defasında bu günün size sunacağı senaryo ile hayatı baştan kurabilesiniz.

Bugünü Groundhog günü gibi yaşayabilirdim dediğiniz günleriniz var mı?

Her bir adımda, her bir sözcükte, her bir susuşta, her bir konuşmada sonsuz seçeneklerin mümkün olduğu mucizevi günlerdir bunlar. Adımların sola yada sağa atılması, kapıların açılması ve kapanması, tek bir kararın tek bir detayın bile sonsuz kelebek kanat çırpışları gibi depremler yaratabilmesidir.

Mercedes Sosa’dan “Gracias A la Vida” soundtrack’i tamamlar.

….

bana bu kadar çok şey veren yaşama teşekkürler

bana gülmeyi ve ağlamayı verdi

böylece ayırt edebiliyorum acıyı mutluluktan

benim şarkımı oluşturan iki malzeme bunlar

ve benim şarkımın aynısı olan sizin şarkınızı

ve kendi şarkıma benzeyen herkesin şarkısını

 

yaşama teşekkürler

 

 

Ve anlarsınız ki aslında hayatın her günü Groundhog günü olmalıdır ve aslında hayatsa öyledir.