İŞ BANKASI RESİM HEYKEL MÜZESİ AÇILIRKEN

 

İstiklal Caddesi, Cadde-i Kebir.

Ne demiş Napolyon : Dünya tek bir ülke olsa başkenti İstanbul olurdu.

Ben de; Türkiye tek bir şehir olsa yani İstanbul olsa başkenti de tereddütsüz İstiklal Caddesi olurdu diye ekleyeyim.

2015 yılının Ağustos ayının son cumasında Beyoğlu Şube Müdürü olarak adımımı atmıştım İstiklal Caddesine. Bankacılık tabiri ile sahaya inmiştim. Genel Müdürlükte geçen onca yıldan sonra artık Şube Müdürlüğü yapacaktım.

Yüzlerce kez geldiğim cadde bu defa 1909’da yapılmış ve 1953’den beri İş Bankasına ev sahipliği yapan binasının kapısını caddenin en güzel noktasında açmıştı bana.

Binamız adını İtalyan Kahraman Garibaldi’den alan eve dayamıştı sırtını, yanında Odakule denilen nahoş yapının istilasına rağmen varlığını koruyan Katolik Kilisesi ile zaman makinasından fırlamış gibiydi.

Kimlerin gelip kimlerin geçtiğini sayamayacağımız bir mekanın son konuğu olacağımı bilmeden ama tahmin ederek girmiştim bu “3 İstanbul” Romanından fırlamış Fransız işi  binaya.

“Beyoğlu fethedilmeyen istanbul'dur.”

Der Mithat Cemak Kuntay 3 İstanbul’da.

Bu bina da fetihe karşı koymuşçasına yorgun ve uykusuzdu benim gözümde. Evet adı  hala Beyoğlu Şubesiydi ama 1953'den yaklaşık olarak 2000’lerin başına kadar süren saltanat dönemi sona ermişti. Kocaman binayı katlarca dolduran Genel Müdürlük birimleri ve şimdikinin 5 hatta10 katı kadroya sahip kadim Beyoğlu   Şubesinin yerinde yeller esmekteydi. Bankacılık artık daha farklı yapılanmalarla ilerliyordu. Eskinin büyük Şubeleri artık yerlerini Kurumsal Şubelere bırakmıştır.

Binanın katlara yayılmış labirent benzeri odaları terkedilmişliğin ağırlığını yaşıyor ve yaşatıyordu. Şube giriş katı ve üstündeki katta geçmişin giderek silikleşen anılarıyla varlığını sürdürmeye çalışıyordu ama binanın geri kalanı çoktan miadını tüketmişti.

 2016 Mayıs ayı geldiğinde; Beyoğlu Şubesinin 1957’de başlayan hikayesini 22Temmuz 2016 Cuma akşamı itibariyle bitirme kararı alınmıştı. Bu süreçte bir tür finansal arkeolojik kazı başkanı gibi hissediyordum kendimi. Binanın boşaltılması gerekiyordu ve bu defa tekrar Bankacılık yapılmamak üzere kapatacaktık kepenkleri. Önceden planlanmış bu değişikliğin 15 Temmuz’un hemen peşine tarihlenmesi ise zorlukları katlamıştı.

Binanın terkedilmiş odaları tek tek gezildi ve uzun yıllar önce dolaplara, kasalara kitlenmiş evrakı metrukesi elden geçirildi.

Binayı terk eden eski sakinler haklı olarak evraklarını bu dolaplara kasalara bırakmış aradan geçen 10lu yıllarda ihtiyaç hasıl olmayan bu evrakın neredeyse tamamı geri dönüşüm yoluna girmişti. Ancak Atatürk’ün “zeka, dikkat, iffet” mottosu içinde tek bir dolabın, tek bir kasanın bile kapalı kalmaması, içindeki evrakın elden geçmeden atılmaması kaygısı ile üreticisi 50 sene önce dükkanı kapatmış İngiliz malı banka kasalarında anahtarlar son kez gıcırdadı.

Şubede görev yaptığım sırada tanıştığım eski bir Beyoğlu Şube Müdürü bu kasaların yer aldığı daireden Beyoğlu’nun  altındaki Bizans tünellerine geçit olduğunu söylemişti. Geçit var mı yok mu ben bilmiyorum ama ne farkeder zaten ? Hayali bile heyecan verici değil mi?

Kasa dairesindeki bir zamanlar belki her gün dönen ama yıllardır işsiz bekleyen şifreli kasa kapakları son bir kez daha çalıştı.

Beyoğlu Şubesinin kadim binasında hummalı bir çaba ile onu sonsuzluğa emanet etmek için tüm geçmişinden arındırma işi günlerce ama programa riayet ederek sürdü.

Beyoğlu Şubesi İş Bankasının İstanbul’da 10. Şubesi olarak açıldığı için Banka sisteminde 1010 kodu ile yer almaktaydı. Bundan sonra da 10. Şube kodunu koruyacaktı ama artık o güzel binanın giriş katında değil Galatasaray’daki 1022 No.lu Şubenin yerinde hizmet verecekti.  Sarı Kırmızılıları da kırmamak adına (Galatasaray/)Beyoğlu olarak yeniden isim alan Beyoğlu Şubesi 25 Temmuz 2016’dan itibaren Beyoğlu Kaymakamlığı’nın altındaki binada çalışmaya devam etti.

Taşınmadan birkaç ay sonra böyle önemli bir binaya vedanın anısını müşterilerle paylaşmak için düzenlediğimiz etkinliğe Beyoğlu Şubesinin eski hallerinden görsellerden oluşan bir de albüm eklemiştik. Bu resimlerdeki anıların geri dönülemezliği sadece Beyoğlu Şubesinin Banka olarak dönüşümünü değil bir zamanlar Türkiye’de ticaretin merkezi olan Beyoğlu’nun, Pera’nın, Caddei Kebirin , Rue d’Istiklal’in de dönüşümünü ortaya seriyordu. Artık burası farklı işleyen bir damardı ve buna göre akmak en doğrusuydu.

Sonsuza kadar var olacak Cumhuriyet’imizin Sonsuza kadar var olacak Bankası sonsuza kadar var olacak Resim Heykel Müzesi’ni ülkemize 100. Yılda armağan ediyor.

1991-2022 arasında gururla görev yaptığım bu kurumda yolumun kesiştiği Beyoğlu Şubesindeki son sakini ben olan yorgun Müdüriyet odası artık pırıl pırıl bir sanat mekanı . Tüm zorluklara, üzüntülere ve çabalara değmiş görünüyor.

Müdür olarak görev yaparken müşterilere canı gönülden inandığım bir replik olarak söylediğim gibi 

"İş Bankası’nda geçici olan tek şey çalışanlardır. Kalıcı olan ise Bankanın kendisi, binaları ve onları dolduran müşterileri yani Türkiye’dir."