ANNE FRANK BUGÜN NE İŞE YARAR?

 

Anne Frank’ı nasıl bilirdiniz?

Amsterdam’ın Turistik varlıklarından biri?

Nazi Kurbanı bir Musevi?

Anne Frank da kim mi yoksa?

Hollanda’ya giden  pek çok insan için Anne Frank evi önemli duraklar  arasındadır. 16 yaşında toplama kampında hayatı sonlanan bir çocuğun günlüğünün izleri insanlık hafızasında yerini çoktan almıştır.

Anne Frank’ın Nazilerin büyük günahını teşhir eden yazıları bugün ne işimize yarar?

Soykırım suçunu unutma eğilimine karşı önemli bir değeri olmalı kuşkusuz. Üzerinden neredeyse 85 sene geçen bir suçun anıları giderek silikleşecektir kaçınılmaz olarak.   

Peki bugün faşizmin dünyaya tehdit olma şansı var mı? Yeni bir Hitler, Mussolini dünyaya gelebilir mi?

Avrupa’da aşırı sağın ayak sesleri İtalya’da Fransa’da hatta bu işte en büyük sabıkaya sahip Almanya’da bile duyulduğuna göre Anne Frank’ın yazdıklarına zaman zaman geri dönmekte yarar olabilecektir.

Yine de fazla ileri giden sağcılara Avrupa’da dur diyecek anayasal mekanizmalar konulmuştur. Esas olarak Avrupa toplumsal mutabakatı ve ortak demokrasi Standardı faşizmin görünen yüzüne karşı gardını almıştır. (Darısı bizim sonsuz sağcılık merakımıza!)

 Peki Avrupa Faşizmin önüne geçtiği için  bütün sorunları çözmüş Anne Frank günlüğünde yazan her bir satırın hakkı verilmiş sayılabilir mi?
Soykırım anıtları, müzeleri , konferansları ile canlı tutulan hafıza  içimizi rahatlatmaya yetiyor mu?

Bu sorunun cevabını gözlerimizden yaşlar dökülerek tamamladığımız bir anime veriyor.

Batı Avrupa’nın tam ortasında refah ülkesi Hollanda’dayız doğal olarak. Anne Frank evinde meraklı turistler sabahın kör karanlığında sıralanmışlar. Ama bir tuhaflık bütün rutinleri bozuyor.
Anne Frank evinde davetsiz bir misafir var. Aslında misafir demek haksızlık olur Kitty’ye . Davetsiz bir evsahibi o.

Beklenmeyen bir doğa üstü tesadüf Kİtty’yi dünyaya ışınlamıştır.  Anne’in  müze evinden dışarı çıktığında orijinal günlüğü de yanında taşıyabilirse varlığını sürdürebilmekte günlük yanında olmadığında ise eriyip gökyüzüne karışmaktadır.

Hollanda’nın refah toplumunun “evsahibi” vatandaşları günlük yaşamlarını kayıtsızca sürdürürken  dünyanın uzak köşelerinde huzurları kaçırılan göçmenler ve mülteciler içinse  sığınacak bir çatı mücadelesi sürmektedir. Mültecilerle dayanışma içindeki yankesici Peter ile yolu kesişen Kitty bir taraftan varlık sebebi Anne’i ararken diğer taraftan mülteci dramının da tanığı olmaya başlar.

Kötü yürekli Naziler gitmiştir. Ama dünyanın derdi yuvasından edilenler için sürmektedir.

Anne Frank’ın 80 yıllık hikayesi Kitty’nin Amsterdam gezisine karışır. Anne Frank Lisesi’ni Kütüphanesi’ni Tiyatro’sunu gezer, Anne Frank heykeli ile karşılaşır hatta Anne’in mezarına kadar gider.

Ona can ve anlam veren kızın çoktan toprağa karıştığını hüzün içinde öğrenir. Bunu yaparken bir taraftan da Anne’in güncesi sırt çantasındadır.

Bütün Amsterdam ve tabii Hollanda ise kaybolan günlüğün peşindedir. Günlüğü çalan bu tuhaf genç kızı bulmak için seferber olunur.

Aynı  anda Hollanda’ya kaçak yolla girmiş göçmenleri ülkelerine geri yollamak için de son işlemler yapılmaktadır.

Peter’in aracılığıyla daha da yakınlaştığı göçmenlerin durumu 80 yıl öncenin Yahudilerinden sadece biraz iyidir. Onları toplama kampları değil ama güvensiz topraklar beklemektedir. Ve bulundukları yerde de onları kimse istemez.

Kitty göçmenlerin bugünün Musevileri ve soykırım kaçkınları olduğunu haykırması ve günceyi geri vermeye karşılık  Hollandalılardan onlar için yuva talep etmesiyle Anne bir kez daha insanlığa ortak duygu birliğini hatırlatır.

Anne Frank bugün ne işe yarar sorusuna parlak bir gönderme olan bu animenin hayal gücü en azından bir apartman dolusu sığınmacının hayatını kurtarmaya yetiyor.

Yine de kafamızda sorular bitmiyor. Ne oldu da insanlık Nazileri yendi ama bugün dünyanın pek çok ülkesi sıradan halkına yaşam şansı vermiyor ve insanlar çareyi başka ülkelerde arıyor?
En çok bizim ülkemizin ayarını  bozan bu   sığınmacı sorunu insanlığın ortak bakışı olmadan nasıl çözülebilir?

Anne Frank önemlidir ama insanlığın dertlerinin tümünün çözümünü bu küçücük kıza ve onun incecik defterine bağlamak hem hayalcilik hem de kendini avutmak demektir.